Sztuka jako narzędzie edukacyjne. Zabawy plastyczne dla Dzieci w Akademii Przyszłości


W Akademii Przyszłości dziecięca wyobraźnia nie zna granic. Dlatego tym razem zabieramy Was do Akademii (Przyszłości) Sztuk Pięknych. W tym artykule prezentujemy pomysły na twórcze zabawy z Dziećmi, dzięki którym najmłodsi rozbudzą swoją kreatywność, rozwiną twórcze myślenie, a także motorykę małą (czynności wykonywane za pomocą rąk) i powoli będą stawać się pewniejszymi siebie nastolatkami. Praca z Dziećmi i sztuką wymaga kreatywności także Opiekunów, dlatego poniżej opisujemy ćwiczenia również dla dorosłych. Do dzieła!

Akademia Przyszłości – twórcza przestrzeń

Akademia Przyszłości to bezpieczna, twórcza przestrzeń, w której Dziecko spotyka się z drugim człowiekiem. Ten dorosły chce mu poświęcić swój czas i uwagę, być dla niego mądrym towarzyszem. Podczas tych spotkań Dziecko odkrywa swoje mocne strony i talenty, również te plastyczne.  

Akademia to także miejsce dzielenia się swoimi pasjami. Przeczytaj historie Wolontariuszki, która nauczyła swoją Podopieczną robić zdjęcia aparatem analogowym: Wolontariat z Dziećmi – miejsce dzielenia się pasjami.

Ćwiczenia rozwijające twórcze myślenie Dzieci

Kreatywne rysowanie

Talent artystyczny

W połowie Rembrandt

Kreatywne ćwiczenia plastyczne dla Opiekunów –  znajdź podobieństwa

Praca z Dzieckiem i sztuką wymaga również od Opiekuna_ki sporej wyobraźni i otwarcia się na eksperymenty. Dlatego opisujemy tutaj ćwiczenia dla dorosłych.  

Twoje zadanie: Popatrz na dziecięce rysunki nieco inaczej i znajdź podobieństwo między jego pracą a twórczością znanego artysty. Od tego możecie zacząć rozmowę o… sztuce, stylach czy życiorysie danego twórcy. Może podczas tej zabawy poczujesz przedsmak awangardowej sztuki bez wychodzenia do muzeum.   

W sztuce zjawisko awangardy pojawiło się na początku XX w. i wiązało się z powstaniem wielu nowych kierunków, m.in. takich jak opisywany poniżej fowizm i surrealizm. Warto wiedzieć, oglądając poniższe prace, że awangarda charakteryzuje się odrzuceniem dotychczasowych trendów, nienaśladowaniem rzeczywistości oraz wyszukiwaniem własnych środków wyrazu. 

Na dziecięcych obrazkach bardzo często widzimy uproszczone formy, jaskrawe i żywe kolory, tajemnicze znaki. Ten sposób malowania zainspirował katalońskiego malarza, rzeźbiarza i grafika Joana Miro do stworzenia własnego unikatowego stylu, który wymyka się wszelkim konwencjom. Jego twórczość łączona jest jednak z surrealizmem, kierunkiem w sztuce, który badał możliwości ludzkiej wyobraźni pozbawionej kontroli rozumu. Prace Miro odzwierciedlają podświadomość, powrót do dzieciństwa, kulturę katalońską, a także są interpretowane jako „piaskownice dla podświadomości”. 

Dzieci i Joan Miro porozumieliby się bez słów. Wystarczy, że wszyscy dostaliby kartkę i materiały do tworzenia. Miro chciał być jak Dziecko, dążył do uwolnienia swojej sztuki od tego wszystkiego, czego się dotąd nauczył: technik, stylów, tematów, efektów.  

Sztuka, szczególnie kierunki takie jak surrealizm czy fowizm, uczy Dzieci, jak myśleć w sposób abstrakcyjny. Praca z formą, kolorem i kompozycją rozwija zdolność do myślenia w kategoriach abstrakcyjnych, co jest istotnym elementem twórczego myślenia. 

Kreatywne ćwiczenia plastyczne – przejdźmy do praktyki

  • Zgadniesz, który obraz namalował Miro, a który Nikodem?
Obraz Nikodema i obraz Joana Miro

Dzieci,  tak jak surrealiści „stosują” metodę „malarstwa automatycznego” i być może czerpią z tego samego źródła – podświadomości?  

  • Projekt rzeźby Mai czy Miro? – kreatywne ćwiczenia plastyczne

Jeśli rysunek Mai (l.10) potraktujemy jako projekt rzeźby ceramicznej i wykonamy na jej podstawie figurkę, to idealnie będzie pasowała do rzeźby Miro: 

Rysunek Mai i rzeźba Joana Miro
  • Fowizm, krzyk radości – ćwiczenia twórczego myślenia

Obraz Mai można uznac za bliski kierunkowi, który narodził się na samym poczatku XX wieku. Fowizm charakteryzuje się bardzo żywą i mocno oderwaną od rzeczywistości kolorystyką dzieł. W twórczości fowistów nie ma tradycyjnej perspektywy linearnej, a jednym z ukochanych kolorów jest agresywny czerwony. Co ciekawe prekursorzy tego kierunku, nie zostali docenieni. Tak pisali dziennikarze po słynnej wystawie w Paryżu w 1905 roku: „To, co widzimy (…) nie ma żadnego związku z malarstwem; to przykład bezkształtnej pstrokacizny (…) prymitywne i spontaniczne igraszki dziecka bawiącego się farbami”.  

No cóż… Do wszystkiego trzeba dorosnąć (!) tzn. trzeba stać się na powrót Dzieckiem. 😉 

Obraz Mai i obraz pt. Taniec Henriego Matisse’a

Przypatrzymy się kolejnemu obrazowi akademiowej rysowniczki Blanki.  Jej dzieło może przywodzić na myśl twórczość francuskiego malarza i grafika symbolisty, uważanego za prekursora surrealizmu, który w pewnym okresie swojej twórczości uwielbiał rysować oczy – Odilon Redon.  

A Ty, co widzisz na rysunkach?

Obraz Blanki i obrazy Odilona Redona

Sztuka jako narzędzie edukacyjne

Sztuka ma ogromny wpływ na rozwój twórczego myślenia u Dzieci, ponieważ pozwala im wyrażać siebie w sposób swobodny, nieszablonowy i pełen kreatywności. Dzięki sztuce Dzieci uczą się patrzeć na świat z różnych perspektyw, rozwiązywać problemy w sposób innowacyjny i rozwijać wyobraźnię. 

W jaki sposób sztuka wpływa na Dziecko?

  1. Rozwija wyobraźnię – Dzieci, angażując się w rysowanie, malowanie czy szeroko pojęte tworzenie, mają możliwość rozwijania swojej wyobraźni. Wymyślanie nowych postaci, historii czy światów w sztuce rozwija ich zdolność do twórczego myślenia, a także poszerza granice ich wyobraźni. 
  2. Stymuluje emocje – Sztuka pozwala Dzieciom na wyrażenie emocji, co sprzyja rozwijaniu inteligencji emocjonalnej i lepszemu rozumieniu siebie oraz innych. Kiedy Dziecko tworzy, często korzysta z intuicji i emocji, co rozwija jego zdolność do rozwiązywania problemów w sposób twórczy. 
  3. Uczy rozwiązywania problemów – Podczas tworzenia Dziecko napotyka różnorodne wyzwania, takie jak dobór kolorów, form czy technik. To rozwija jego zdolności do myślenia analitycznego, ale także otwartość na eksperymentowanie i podejmowanie ryzyka, co jest niezbędne w procesie twórczym. 
  4. Rozbudza kreatywność w podejściu do problemów – Sztuka zachęca do nieszablonowego myślenia, wyjścia poza utarte schematy. Dzieci, tworząc, uczą się, że istnieje wiele sposobów rozwiązania jednego problemu, co wspiera rozwój kreatywności w innych dziedzinach życia. Czytaj więcej na ten temat: Sprawdzone ćwiczenia na kreatywność u Dzieci. Jak ją rozwijać efektywnie
  5. Rozwija umiejętności motoryczne – Twórcze zabawy plastyczne, takie jak rysowanie, malowanie czy lepienie, pomagają dzieciom w rozwoju motoryki małej, co również wpływa na ich zdolność koncentracji i precyzyjnego myślenia.  
  6. Zwiększa pewność siebie – Tworzenie i prezentowanie własnych prac daje Dzieciom okazję do budowania pewności siebie. Widząc, że ich twórczość jest doceniana, Dzieci zaczynają wierzyć w swoje pomysły i rozwijać je dalej. 

      Szczęściarzami są ci dorośli – Rodzice, Nauczyciele, wszyscy Opiekunowie – którzy zachęcają Dzieci do malowania czy rysowania. To oni mogą kontemplować szeroko pojętą sztukę awangardową, nie wchodząc do muzeum. Dzieci natomiast mają dużo radości z samego tworzenia oraz szansę na poznanie nowych kierunków w sztuce i moc inspiracji. Zachęcamy do wieszania obrazów Dzieci na ścianach domów, szkół i innych budynków użyteczności publicznej.  

      Może Cię zainteresować: Jak uczyć Dziecko czytania? – Kreatywne metody nauki alfabetu, czytania i pisania – Akademia Przyszłości

      To również Cię zainteresuje: