Jak budować poczucie własnej wartości u Dziecka – 6 filarów wg Akademii Przyszłości
W dzieciństwie budujemy siebie. Nie tylko podwaliny swoich kompetencji i umiejętności. Kształtujemy, często nieświadomie, swój charakter, nawyki i mechanizmy reagowania na bodźce. To, jakim dorosłym stanie się Dziecko, w dużej mierze zależy od nas. Jak skutecznie budować u najmłodszych poczucie własnej wartości, by pomóc im zyskać szansę na udane życie?
Kiedy wierzymy w siebie, jesteśmy w stanie działać w sposób efektywny i – nierzadko też – efektowny dla otoczenia. Proces budowania poczucia własnej wartości rozpoczyna się od najwcześniejszych lat, gdy dokonujemy pierwszych wyborów i wydajemy pionierskie sądy. Lista doświadczeń Dziecka, które wpływają na ten proces, jest na początku pustą kartką. To, co zostanie na niej zapisane, a nawet dobór koloru atramentu, są wypadkową kontaktów z dorosłymi. Dlatego tak istotne jest, by wiedzieć, na jakich podstawach warto ten proces z Dzieckiem współtworzyć. Stabilny system nie utrzyma bowiem równowagi bez mocnych filarów.
Wspieraj Dzieci z Akademii Przyszłości,
by nie czuły się same w budowaniu wiary w siebie.
Ufunduj Indeks dla Dziecka z Akademii Przyszłości
i daj mu szansę na lepszą przyszłość.
Jak poczucie własnej wartości u Dziecka rozwija się z Akademią Przyszłości?
Na powyższych fundamentach opiera się system pracy z Dziećmi w ramach Akademii Przyszłości. Dzięki nim i wieloletniemu doświadczeniu, jesteśmy w stanie rokrocznie pomagać najmłodszym, którzy przez brak pewności siebie i niewiarę we własne możliwości mają trudności – tak w szkole, jak i w kontaktach z rówieśnikami.
Aby mały student Akademii mógł przejść zmianę, zapewniamy mu szansę współpracy z dorosłym – Wolontariuszem-Tutorem – który nawiązuje indywidualny kontakt ze swoim Podopiecznym. To Tutor, korzystając z akademiowego know-how, przez okrągły rok szkolny pomaga Dziecku odnaleźć mocne strony i na nowo odzyskać lub zbudować od podstaw poczucie własnej wartości.
Praca wolontariusza Akademii Przyszłości z Dzieckiem jest z kolei możliwa dzięki Darczyńcom, czyli osobie lub grupie osób, które decydują się na ufundowanie konkretnym Dzieciom Indeksu Sukcesów. Takie zaangażowanie ze strony zupełnie obcych ludzi to dla Dzieci jasny komunikat – w moim życiu oprócz Wolontariusza jest jeszcze ktoś, kto mnie zauważył i mi kibicuje. Ktoś, kto postanowił zainwestować w mój rozwój i naprawdę wierzy, że mi się uda! Dla Dziecka to dodatkowe dowartościowanie i motywacja do pracy w Akademii.
Czym właściwie jest poczucie własnej wartości?
Szacunek wobec siebie samego, własna godność, świadomość mocnych stron. Gdy działa naprawdę dobrze, poczucie własnej wartości (self-esteem) można przyrównać do systemu immunologicznego. To ono chroni zarówno Dziecko, jak i dorosłego przed popadaniem w skrajnie negatywne emocje, kiedy przytrafiają się porażki, krytyka bądź odrzucenie. To, czy jesteśmy pewni siebie, warunkuje więc nasze przetrwanie i dobre życie.
Jednocześnie poczucie własnej wartości nie jest jednowymiarowe i może objawiać się na różnych płaszczyznach. Mimo tego, należy wskazać dwie istotne jego składowe: samoskuteczność (self-efficacy) oraz szacunek wobec samego siebie (self-respect). Pierwsza z nich to świadomość osobistych kompetencji i zaufanie do własnych możliwości w kontekście tego, jak jesteśmy w stanie sobie radzić z wyzwaniami dnia codziennego. Obejmuje pogłębioną znajomość siebie, swoich uczuć, myśli, potrzeb i pragnień. Jeżeli chodzi o drugą, rozumiemy przez to postrzeganie siebie jako osoby godnej szczęścia i życiowego sukcesu. Sprowadza się to do akceptacji siebie.
Zdrowe poczucie własnej wartości warunkuje więc to, czy Dziecko zwyczajnie polubi siebie.
Od szacunku wobec siebie samego zależy, na ile dobre będzie się czuło ze swoimi uczuciami, myślami, potrzebami i marzeniami, ze swoimi zaletami oraz wadami. Przy tym wszystkim poczucie to nie jest równoznaczne z postawą bezkrytyczną – charakteryzuje je przeświadczenie, że jako człowiek jesteśmy wartością dla siebie i dla innych, mamy miejsce w świecie, swoją ścieżkę do wydeptania i zadania do wykonania. Poczucie własnej wartości to przekonanie o swoim znaczeniu jako istoty ludzkiej. Świadomość, że jesteśmy jedyni i niepowtarzalni jako człowiek.
6 filarów poczucia własnej wartości – krok po kroku
W jaki sposób zachęcać Dzieci do poznawania swoich mocnych stron? Czy popełnianie błędów jest okej? Co mogę zrobić, by Dziecko miało poczucie wpływu – nie tylko na siebie, ale i najbliższe otoczenie? Samoświadomość, samoakceptacja, odpowiedzialność, wyznaczanie celów, asertywność, integralność – to filary budowania poczucia własnej wartości. Na co zwracać uwagę przy każdym z nich?
Samoświadomość
Wiedza to klucz do potęgi – i przynajmniej w tym kontekście ten utarty frazes ma w sobie nieco prawdy. W procesie budowania poczucia własnej wartości Dziecka to, ile wiemy o sobie, ma kluczowe, niepodważalne znaczenie. To podstawa do kształtowania pozostałych filarów. Na samoświadomość składa się wszystko, co wiemy na swój temat – bez zbędnych ocen. Dzięki tej postawie możemy poznać swoje mocne strony.
Trzeba jednak pamiętać, że osiąganie (nie osiągnięcie!) dojrzałego poziomu samoświadomości to ciągły proces. Nie należy więc oczekiwać od Dziecka, by po jednej, dwóch lub trzech rozmowach było w stanie określić własne zalety i wskazać przywary. Powinno się wspierać Dziecko w tym, by wskazywało je bez przerwy, w codziennych czynnościach. Aby było wyczulone na to, co potrafi. Dojrzałość w tym aspekcie warto zacząć budować jak najwcześniej, jest to bowiem podstawa do przeświadczenia o własnej wartości.
Samoakceptacja
Warunkiem pojawienia się tej postawy jest to, czy lubimy samych siebie i czy mamy odwagę być autentyczni w myśleniu, zachowaniu i odczuwaniu. Jednym zdaniem: czy dajemy sobie prawo do bycia sobą. Kluczem do zaakceptowania siebie jest coraz lepsze poznawanie swoich możliwości i ograniczeń. Dzięki temu Dziecko może zacząć postrzegać siebie jako kogoś kto może popełniać błędy i być niedoskonały.
By polubić siebie takiego, jakim się jest, razem ze wszystkimi zaletami i wadami, które w sobie widzimy. W procesie budowy poczucia własnej wartości zdolność do akceptacji siebie jest niezwykle ważna, bo ma wpływ na respektowanie praw innych osób, ich różnorodności, odmiennych wartości. Gdy Dziecko zacznie rozwijać się w tym obszarze, będzie wiedziało, że może kształtować relacje z osobami różnymi od siebie. Zyska przekonanie, że nie musi się ich bać, a obdarzenie ich szacunkiem nie spowoduje, że poczują się kimś mniej wartościowym czy po prostu – innym.
Odpowiedzialność za samego siebie
Świadomość wpływu i kontroli – osoba odpowiedzialna ma poczucie, że najważniejsze rzeczy w jej życiu zależą od niej samej. Ktoś, kto ma poczucie odpowiedzialności za siebie, bierze sprawy w swoje ręce, planuje działania, zaspokaja potrzeby, nie boi się ryzyka. Wie, jak dużo zależy od postawy proaktywnej i podejmowanych decyzji. Dziecko, któremu pomożemy w budowie tego filaru, będzie czuło własną podmiotowość i sprawczość. To pozwoli mu na świadome realizowanie swoich celów, wizji i działań, sięgania po wyznaczone wartości. Krytyczne oraz zdrowe przeświadczenie o skuteczności i słuszności własnych czynów jest niezbędne do zbudowania wartości własnego siebie.
Życie pełne celu
Ten filar to wypadkowa samoświadomości i poczucia odpowiedzialności. Zdolność do celowego życia jest związana z umiejętnością dążenia do realizacji życiowych postanowień. Cele wybieramy świadomie i konsekwentnie, w oparciu o własny system wartości i w zgodzie z aktualnymi możliwościami rozwojowymi. Aby je osiągać, potrzebna jest wytrwałość, wewnętrzna determinacja, a niekiedy nutka szczęścia, jednak zrealizowane cele niezwykle wzmacniają poczucie własnej wartości. Dla podtrzymania motywacji Dziecka w procesie kształtowania tego poczucia, wykonywanie poszczególnych założeń jest jak trampolina. Im więcej Dziecko odnosi sukcesów w realizacji osobistych celów, tym bardziej wierzy we własne możliwości.
Asertywność
Jest niezbędna w kontekście realizacji wyznaczonych celów. Dzięki asertywności jesteśmy w stanie bez skrępowania przyjmować postawę autentyczną i z pełną ekspresją wyrażać samego siebie. Szczególnie w przypadku najmłodszych ukształtowanie właściwych odruchów asertywności jest trudne, ale niezwykle istotne w procesie budowania własnej wartości. Osoba asertywna potrafi bowiem jasno określić reszcie grupy swoje uczucia i pragnienia, wartości oraz przekonania. Nawet, jeśli boi się braku akceptacji, to potrafi stawiać granice i dbać o potrzeby swoje, jak i innych.
Integralność
To cecha, która charakteryzuje osoby z wykształconą spójnością przekonań, uczuć i zachowań. Dzięki niej możliwe jest życie w spokoju, bez wewnętrznych rozterek, w zgodzie z samym sobą, przyjętymi wartościami i ideałami, ale i wątpliwościami oraz niezdecydowaniem. Innymi słowy: Dziecko musi wierzyć w to, co robi, by być w zgodzie z samym sobą.
I na koniec najważniejsze, o czym trzeba pamiętać: budowanie poczucia własnej wartości to zadanie na całe życie. Możemy pomóc Dziecku wzrastać w dobrych przekonaniach i dbać o to, by czuło przestrzeń na pomyłki, a przez nie – by otworzyło sobie drzwi do poszukiwania własnej drogi. Wesprzeć je, by w dorosłość weszło z poczuciem tego, ile jest warte . Każdy z wymienionych filarów możemy wznosić i rozwijać w Dziecku, pomagając mu zyskać wiedzę o sobie, o świecie i o innych. Doświadczenie z dzieciństwa to ważny początek budowania drogi do poczucia własnej wartości.
Lata doświadczeń w budowaniu pewności siebie
Akademia Przyszłości buduje poczucie własnej wartości u Dzieci już od 2003 roku. Wypracowaliśmy rozwiązania, dzięki którym po udziale w programie 94% dzieci dostrzega w sobie zmiany, 81% odkrywa, w czym jest dobre, a 77% – odzyskuje wiarę w siebie. To wszystko przede wszystkim dzięki codziennej i systematycznej pracy indywidualnej z Dzieckiem.
Warto poznać świat Akademii, by móc wdrożyć te rozwiązania także w życiu swoim Dzieci z najbliższego otoczenia.
Wspieraj Dzieci z Akademii Przyszłości,
by nie czuły się same w budowaniu wiary w siebie.
Ufunduj Indeks dla Dziecka z Akademii Przyszłości
i daj mu szansę na lepszą przyszłość.
To również Cię zainteresuje:
