Dlaczego warto kształtować kompetencje przyszłości u Dzieci?

Odpowiada Katarzyna Zajączkowska, trenerka rozwoju kompetencji przyszłości 

O kompetencjach przyszłości mówi się dziś wiele. W raportach, wystąpieniach, strategiach edukacyjnych, pojawiają się długie listy umiejętności, które według przewidywań specjalistów będą niezbędne na rynku pracy w 2030 roku. Wszyscy są zgodni, że zmienność i nieprzewidywalność w znacznym stopniu definiują kierunek naszego rozwoju. Ponieważ dynamika zmian ogranicza możliwość skutecznego przewidywania, istotnym wydaje się zbudować fundament, na którym w przyszłości można oprzeć konkretne umiejętności. Jak może wyglądać taka podstawa? – odpowiada Katarzyna Zajączkowska, trenerka rozwoju kompetencji przyszłości. 

Takim właśnie fundamentem jest umiejętność uczenia się przez całe życie, elastyczność poznawcza i umiejętność adaptacji, odporność psychiczna i radzenie sobie ze stresem, samodzielność i odpowiedzialność. I zdecydowanie umiejętność budowania relacji. 

Jakie umiejętności będą potrzebne Dzieciom na rynku pracy w 2030 roku?

Co mówią raporty:

Raport World Economy Forum, Future of Jobs 2025, wskazuje na zmieniający się zestaw umiejętności pożądanych na rynku pracy. Co ciekawe, aż 39% kompetencji uznawanych dziś za przydatne może stać się przestarzałe już do 2030 roku.    

Raport „Symetria między człowiekiem a technologią: Kompetencje przyszłości” (2023) podkreśla znaczenie tzw. „Power Skills”, czyli kompetencji miękkich, które pozwalają na elastyczne dostosowanie się do szybko zmieniającego się świata technologicznego i biznesowego. Wśród nich znajdują się m.in. kreatywne i krytyczne myślenie, zarządzanie emocjami, aktywne uczenie się oraz odporność na stres. 

Choć niektóre dostępne raporty się różnią, mają jeden wspólny mianownik: przyszłość nie wymaga tylko znajomości narzędzi, ale przede wszystkim elastycznego myślenia, otwartości i zdolności adaptacyjnych. Jednak, aby kształtować w sobie te umiejętności, trzeba najpierw uwierzyć w siebie i swój potencjał. I w tym właśnie miejscu pojawiają się Wolontariusze i Wolontariuszki Akademii Przyszłości. To oni pracują z Dziećmi zarówno nad odkrywaniem ich mocnych stron, jak i nad kształtowaniem i wzmacnianiem kompetencji, które zarówno dziś, jak i w przyszłości, pozwolą im budować satysfakcjonujące i szczęśliwe życie.  

Akademia Przyszłości to ogólnopolski program społeczny, który we współpracy ze szkołami podstawowymi i innymi placówkami wspiera Dzieci w budowaniu pewności siebie, odkrywaniu mocnych stron i rozwijaniu kompetencji potrzebnych w życiu. Wolontariusze i Wolontariuszki Akademii pracują z Dziećmi indywidualnie, pomagając im uwierzyć w siebie i swój potencjał.

Jak rozwijać kompetencje przyszłości u Dzieci? Na przykładzie Akademii

Przede wszystkim relacyjnie. 

W Akademii Przyszłości nie ścigamy się z przyszłością. Nie programujemy Dzieci na potrzeby rynku pracy. Tworzymy przestrzeń, w której mogą rozwijać się w swoim tempie i budować relacje z dorosłymi, którzy je widzą, słyszą i traktują poważnie. Wierzymy, że kompetencje takie jak umiejętność uczenia się przez całe życie, odporność psychiczna, elastyczność poznawcza czy samodzielność to warunek zdrowego i harmonijnego rozwoju Dzieci, i jednocześnie fundament do nauki nowych umiejętności. Dlatego ważne jest tworzenie przestrzeni i warunków, w których Dzieci czują się bezpiecznie i zaczynają wierzyć w siebie.  

Wolontariusze i Wolontariuszki Akademii pomagają Dzieciom odkrywać ich mocne strony, budować wiarę we własne możliwości, ich pewność siebie i sprawczość.  To nie tylko buduje zaufanie i kompetencje interpersonalne, ale też wzmacnia wewnętrzną motywację Dzieci do nauki i rozwoju. 

Jak wspierać Dzieci w rozwoju i radzeniu sobie ze zmieniającym się światem – przeczytasz również tutaj: „SuperMocni w przyszłość” –  nowe technologie a kompetencje przyszłości, „SuperMocni w przyszłość” –  nowe technologie a kompetencje przyszłości.

Jak przygotować Dzieci na zmieniający się rynek pracy?

Dzieci nie potrzebują instrukcji obsługi przyszłości. Potrzebują uważnych dorosłych. Nie wiemy, jakie zawody będą istniały za dziesięć czy dwadzieścia lat. Nie potrafimy przewidzieć, jak zmienią się technologie, gospodarka czy społeczne wartości. Ale wiemy jedno: Dzieci, które dziś uczą się samodzielności, współpracy, odwagi w zadawaniu pytań i odporności na trudności, będą miały solidny fundament do dalszego rozwoju – niezależnie od tego, w jakiej rzeczywistości przyjdzie im dorastać. 

Konkluzja jest taka, że to, co nazywamy kompetencjami przyszłości, to te kompetencje, które teraz kształtujemy, aby w przyszłości radzić sobie ze złożonością, zmiennością i nieprzewidywalnością. 

Dlatego właśnie działalność Wolontariuszy i Wolontariuszek Akademii Przyszłości ma taką wartość. Bo nie chodzi o pomoc w nauce. Chodzi o budowanie relacji, które rozwijają w Dzieciach to, co naprawdę ważne – nie tylko na rynku pracy, ale w życiu. 

Jak zmieniający się świat wpływa na Dzieci i z jakimi trudnościami muszą się mierzyć – przeczytasz w tym tekście: Jak przygotować Dzieci na wejście na rynek pracy?

Autorka – Katarzyna Zajączkowska

Starsza specjalistka ds. rozwoju programów społecznych, brainolog – ekspertka zarządzania dobrostanem, diagnostka odporności psychicznej narzędziem TOP360, trenerka rozwoju kompetencji przyszłości, metodyczka, autorka publikacji.